Syrutyszki (lit. Sirutiškis) leżą na prawym brzegu Niewiaży, kilka kilometrów na północ od centrum Kiejdan, przy drodze Kiejdany, Krakinów, Poniewież. Zachował się tam pałac, chociaż bardzo zniszczony i opustoszały, zbudowany przez Szymona Komorowskiego w pierwszych latach XX wieku. Syrutyszki są dzisiaj niewielką wsią, stykającą się niemal z północnymi obrzeżami Kiejdan. W XVII wieku nazywano ją Poniewieżem, podobnie jak i majątek, w skład którego ona wchodziła. Majątek ten nabył pod koniec XVII stulecia Józef Kazimierz Syruć (ok.1670-?) herbu Doliwa, mostowniczy grodzieński, wojski i podstarości żmudzki, żonaty z Barbarą Zabiełło herbu Topór. Odziedziczył go w 1752 roku jego syn, Szymon (1698-1774), starosta kowieński, kasztelan witebski, miecznik wielki litewski, marszałek Trybunału Litewskiego, żonaty od stycznia 1749 roku z Petronelą Scholastyką Wołodkowicz (1708-1779) herbu Radwan. Kiedy już drugi z kolei Syruć począł władać tym majątkiem, zmieniła się jego nazwa na Syrutyszki. Po śmierci Szymona Syrucia,  Syrutyszki przejął jego brat, Jozafat, a następnie syn Jozafata i Ludwiki Bogusz herbu Półkozic, Michał Syruć, ożeniony z Józefą Hauman. Małżeństwo to miało jedynego syna, Szymona i on został ostatnim z Syruciów panem na Syrutyszkach. 

Szymon Syruć junior (1809-1871) oprócz Syrutyszek odziedziczył jeszcze Szetejnie i Bagatelę. Zadomowił się w Szetejniach, bowiem tamtejszy dwór był w lepszym stanie niż stara siedziba Syruciów w Syrutyszkach, a poza tym miał lepsze położenie tuż przy brzegu Niewiaży.

Niewiaża pod Szetejniami

Nie ograniczał się do gospodarowania na swoich dobrach, lecz brał czynny udział w życiu społecznym, czym zaskarbił sobie wdzięczność nie tylko właścicieli sąsiednich majątków, ale również własnych fornali i włościan. Szczególnie pożyteczna była jego praca jako pośrednika podczas przeprowadzanej w powiecie kowieńskim w 1861 roku reformy uwłaszczeniowej, znoszącej osobistą niewolę chłopów. Po klęsce Powstania Styczniowego został aresztowany za pomoc udzielaną powstańcom i osadzony w więzieniu w Kownie. Dzięki wstawiennictwu do władz carskich jego własnych poddanych został uwolniony po kilku miesiącach i nie pozbawiono go majątku. Zginął w 1871 roku w katastrofie kolejowej w Bawarii, gdy wracał z uzdrowiskowej kuracji w Baden-Baden, i został pochowany na cmentarzu w Aschaffenburgu.

Szymon Syruć był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się około 1830 roku z Eufrozyną Korwin-Kossakowską (1815-1845) herbu Ślepowron, a po raz drugi, prawdopodobnie w 1860 roku, z Weroniką Bogdanowicz (1830-?), z którą miał córkę Józefę (1863-1954), wydaną za mąż za Zygmunta Kunata (1858-1935) herbu Topór. Weronika z Syruciów i Zygmunt Kunatowie mieli córkę, również Weronikę (1887-1945), która w 1910 roku wyszła za mąż za Aleksandra Miłosza (1883-1959) herbu Lubicz i urodziła w 1911 roku w Szetejniach Czesława Miłosza, słynnego poetę, laureata nagrody Nobla w 1980 roku. Córka Szymona Syrucia z pierwszego małżeństwa, Elwira (1839-1913) wydana została za mąż we wrześniu 1859 roku w Opitołokach za Antoniego Piotra Jerzego hr. Komorowskiego z Komorowa (1833-1881) herbu Korczak i otrzymała w posagu Syrutyszki, które wniosła do rodziny Komorowskich.

Opustoszały pałac w Syrutyszkach

Nie wiemy, gdzie zamieszkali młodzi państwo Komorowscy - być może w starym dworze Syruciów. Po śmierci hrabiego majątkiem zarządzała jego żona Elwira, ale wkrótce dziedzicem Syrutyszek został jej najmłodszy syn, Szymon Stanisław Cyryl Komorowski (1869-1907), który zbudował na wysokim, urwistym brzegu Niewiaży istniejący do dzisiaj pałac. Na planie wąskiego prostokąta stanął na wysokich suterenach murowany, dwukondygnacyjny budynek, z dziesięcioosiową elewacją frontową. W jej lewej części, znalazł się trzyosiowy ryzalit rzekomy, przebity przez główne drzwi wejściowe i zwieńczony ścianką attykową.

Portyk

Poprzedził go arkadowy portyk z czterema kolumnami i czterema przyściennymi półkolumnami dźwigającymi dość duży balkon. Po jego prawej stronie utworzono drugi ryzalit, znacznie węższy, jednoosiowy, nad którym wzniesiono wąską, czworoboczną wieżę, nakrytą ozdobnym dachem, z widokową galeryjką służącą do podziwiania rozciągającej się w dole pięknej doliny Niewiaży. Pseudoryzalitowi elewacji frontowej odpowiadał wydatny ryzalit elewacji ogrodowej, przy którego bokach zbudowano dwa kamienne tarasy przykryte drewnianym dachem wspartym na smukłych kolumienkach.

Elewacja ogrodowa

Pokryte tynkiem ściany wszystkich elewacji były boniowane. Okna na parterze oraz na piętrze prawej części pałacu zamknięto półkoliście, pozostałe były prostokątne, z bogato ozdobionymi obramieniami. Wydatnymi gzymsami oddzielono poszczególne kondygnacje, gzyms poddachowy wsparto na kroksztynach.

Elewacja boczna

Naturalny park o obszarze 3 hektarów rozciągał się na stromym brzegu Niewiaży. Założono w nim cmentarz rodzinny. Na podjeździe do pałacu utworzono gazon i obsadzono go ozdobnymi krzewami i kilkoma drzewami. Lipowa aleja prowadziła z podjazdu do biegnącego w pobliżu gościńca, łączącego Kiejdany z Poniewieżem. 

Kapliczka w pałacowym parku

Główne drzwi wejściowe prowadziły spod portyku do płytkiej sieni, z której kilka stopni schodów umożliwiało wejście do wyżej położonego hallu. Za jego lewą ścianą znajdował się gabinet pana domu, zaś w prawym rogu - drewniana klatka schodowa. Naprzeciwko głównych drzwi znajdowało się wejście do jadalni zajmującej wydatny ryzalit od strony ogrodu. Po obu stronach korytarza biegnącego środkiem pierwszej kondygnacji znajdowały się pokoje mieszkalne i gościnne. Zbudowano jeszcze jedną klatkę schodową umożliwiającą wejście na wieżę oraz zejście do kuchni i pomieszczeń gospodarczych znajdujących się w suterenach. Na piętrze całą przestrzeń nad jadalnią i hallem zajmował duży salon. Prócz niego w trakcie ogrodowym był jeszcze jeden duży pokój i mały salon. Pomieszczenia pałacowe ogrzewane były kaflowymi piecami i dwoma kominkami (w jadalni i salonie wielkim), wykonanymi podobnie jak piece z białych i kolorowych kafli. Nie wiemy jak wyglądało umeblowanie pałacu, jakie dzieła sztuki i cenne przedmioty były w nim przechowywane. Wszystko to zostało rozgrabione podczas I wojny światowej. 

Aleja dojazdowa

Szymon Stanisław Cyryl Komorowski ożenił się w styczniu 1896 roku z Anną Klarą Montwiłłówną (1878-1930) herbu własnego i miał z nią dwóch synów: Karola (1898-1920) i Wincentego (1903-1937). Po śmierci Szymona majątkiem o powierzchni 1200 hektarów zarządzała wdowa po nim. Pomagał jej w tym młodszy syn po dojściu do pełnoletności. Kiedy w latach 1922/23 przeprowadzano  na Litwie reformę rolną, rozparcelowano ziemię należącą do Komorowskich, pozostawiając Annie Klarze i jej synowi po 80 hektarów. Po śmierci matki Wincenty hr. Komorowski ożenił się w listopadzie 1932 roku z Zofią Francuzowicz (1907-2000) i mieszkał nadal w Syrutyszkach, będąc ich ostatnim prawowitym właścicielem.

Kiedy nastali sowieci dawny majątek Syruciów i Komorowskich przekształcili w kołchoz, w pałacu zaś urządzono po II wojnie światowej prewentorium dla dzieci pracowników zakładów elektrycznych w Kiejdanach. Pozbawiony właściwej pieczy budynek pałacowy niszczał w szybkim tempie, mimo prowadzonych prowizorycznych remontów. Na początku XXI wieku zdewastowany pałac nabył Viktor Uspaskich, przedsiębiorca i polityk (lider Partii Pracy, poseł na sejm, członek Parlamentu Europejskiego) z zamiarem jego renowacji i urządzenia w nim swojej siedziby. Okazało się jednak, że wybitny polityk działał w zorganizowanej grupie przestępczej, został aresztowany, osądzony i osadzony w więzieniu, a pałac w Syrutyszkach stoi nadal pusty i niszczeje.