Kurszany (lit. Kuršėnai) to 13-tysięczne miasteczko, leżące w okręgu szawelskim, 23 km na zachód od Szawli. W XIV wieku istniał już tam dwór należący do Wielkich Książąt Litewskich, natomiast za czasów Zygmunta Augusta, a dokładnie w 1564 roku Kurszany zostały prawem lennym nadane kasztelanowi połockiemu, Jerzemu Despot-Zenowiczowi (1510-1583) herbu Deszpot, później zaś przeszły w ręce podskarbiego ziemskiego i pisarza Wielkiego Księstwa Litewskiego, Stefana Paca (1587-1640) herbu Gozdawa, który w 1631 roku sprzedał je Jerzemu Grużewskiemu (1600-1651) herbu Lubicz, podkomorzemu żmudzkiemu i rotmistrzowi inflanckiemu, żonatemu z Marianną Podbereską (1590-?) herbu Samson. 15 sierpnia 1631 roku król Zygmunt III Waza wydał pismo, w którym przyznał Jerzemu Grużewskiemu i jego męskiemu potomstwu ...wieczne lenne władanie dóbr Kurszan bez żadnych powinności koronnych, bacząc na zasługi Jerzego Grużewskiego w wojennych wyprawach przeciw nieprzyjaciołom kraju w Inflantach.

Dwór Grużewskich w Kurszanach

W 1717 roku Kurszany posiadały 150 dymów, a razem z Kielmami, Podubisiem, Montwidowem, Plinkszami, Szylanami, Dobikiniami i Zelwami miały 624 dymy i należały do Jakuba Grużewskiego (1670-?), wnuka Jerzego, chorążego nadwornego Wielkiego Księstwa Litewskiego, żonatego z Anną Potocką (1680-?) herbu Pilawa (Srebrna). W tym czasie miasteczko Kurszany, mające około 150 domów, rozłożyło się na jednym brzegu szerokiej w tym miejscu rzeki Windawy, na drugim zaś, wśród starodrzewia i pięknego ogrodu mieściły się zabudowania dworskie. Pływający most łączył dwór z leżącym na przeciwnym brzegu miasteczkiem.
Na przełomie XVIII i XIX wieku właścicielem Kurszan był Stefan Grużewski (1776-1846), żonaty z Józefą Świderską (1797-1846). Kiedy oboje zmarli w tym samym roku, ich synowie, Edward i Wespazjan, podzielili między siebie odziedziczone obszerne dobra. Dziedzicem Kurszan, liczących wraz z wsiami Urkowiany, Żajginie, Butkajcie i Medwałaki 183 włóki, został Edward Grużewski (1830-1896), żonaty z Anielą Dymszówną (1830-?).

Elewacja frontowa dworu

W 1811 roku, kiedy panem na Kurszanach był Stefan Grużewski, został wzniesiony istniejący jeszcze dzisiaj dwór. Jego budowniczym był pruski mistrz stolarski, Joan Rikke. Na planie wydłużonego prostokąta wyrósł drewniany, parterowy, z mieszkalnym poddaszem, jedenastoosiowy budynek dworski. Pokrył go wysoki, dwuspadowy dach gontowy, z dwiema lukarnami w każdej połaci.

Facjata w elewacji frontowej

Trójosiowa facjata w elewacji frontowej z obszernym balkonem i licznymi zdobieniami uczyniła dwór bardzo interesującą budowlą.

Główne drzwi wejściowe

Główne wejście znalazło się w skrajnej lewej osi. Poprzedził je ganek z czterema słupami dźwigającymi trójkątny przyczółek i dwuspadowy daszek.

Okna na	parterze

Prostokątne okna otrzymały wydatne obramienia z dekoracyjnymi nad- i podokiennikami.

	Nadokienniki

Trzy okna znajdujące się pod facjatą otrzymały jeszcze trójkątne naczółki. Elewacja ogrodowa została znacznie skromniej ozdobiona.

Elewacja ogrodowa dworu

Po zbudowaniu dworu Joan Rikke zajął się jeszcze odnowieniem nieczynnego browaru oraz karczmy, kaplicy, domku ogrodnika  i innych budynków gospodarczych, znacznie uszkodzonych przez upływający czas. Natomiast Edward Grużewski uporządkował dworski park, wytyczył w nim aleje, nasadził wiele nowych drzew, wykopał staw i doprowadził do niego wodę z Widawy.
Po Edwardzie Grużewskim Kurszany odziedziczył jego jedyny syn, Jan (1860-?), żonaty z Heleną Skowrońską (1860-?), a ostatnim dziedzicem kurszańskiego majątku był syn Jana, Jerzy Grużewski (1890-1943), żonaty z Barbarą księżną Puzynówną (1888-1939) herbu Oginiec. Podczas I wojny światowej dwór został zdewastowany i ograbiony, a kilka budynków gospodarczych zniszczył pożar. Po zakończeniu wojny w wyniku przeprowadzonej reformy rolnej kurszańskie dobra rozparcelowano, pozostawiając właścicielowi 218 hektarów. W 1940 roku i tę resztówkę znacjonalizowano, a Jerzy Grużewski znalazł się w więzieniu. Opuścił je, gdy Niemcy uderzyli na ZSRR i zajęli Litwę. Próbował wówczas odzyskać swój majątek, ale bezskutecznie. Aresztowali go również Niemcy i osadzili w lubelskim obozie koncentracyjnym na Majdanku, gdzie 25 marca 1943 roku poniósł śmierć. Natomiast jego żona Barbara została Kurszanach i tam zmarła w 1939 roku.

Fragment dworskiego parku

II wojnę światową dwór przetrwał w dość dobrym stanie i został przejęty wraz z budynkami gospodarczymi przez sowchoz. Po likwidacji sowchozu w budynku dworskim zamieszkało kilka rodzin. W 2000 roku władze gminy postanowiły we dworze urządzić Centrum Etnicznej Kultury i Tradycyjnego Rzemiosła, mając na to fundusze unijne oraz z Litewskiego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Budynek dworski wymagał jednak generalnego remontu, a nie można było go przeprowadzić, gdyż jeden z mieszkańców, który uzyskał prawa własności, nie chciał przeprowadzić się do oferowanego mu w zamian mieszkania. Centrum więc urządzono w oficynie.
Kiedy przyjechaliśmy do Kurszan w sierpniu 2015 roku, dwór wyglądał na opuszczony i pozbawiony śladów jakiegokolwiek remontu.